back to overview
Login
Raporty i Opracowania

Zastosowanie ozonu w stomatologii.
Część 3

Ozone

Trzecia część serii artykułów „Zastosowanie ozonu w stomatologii” opracowanych przez dr Svea Baumgarten” wskazuje na ozon jako ważny czynnik likwidujący infekcje głównie bakteryjne, wirusowe i grzybicze z jakimi mamy do czynienia w stomatologii.

Doktor Nagayoshi badał efektywność działania trzech różnych stężeń ozonowanej wody (0,2, 2 i 4 mg/ml) w odniesieniu do czasu w jakim następowała dezaktywacja bakterii próchnicotwórczych, bakterii będących przyczyną powstawania zmian w przyzębiu i oraz bakterii powodujących powstawanie chorób miazgi i zmian okołowierzchołkowych (Streptococcus, Porphyromonas gingivalis i endodonalis, Actinomyces actinomycetemcomitans, Candida albicans) w postaci planktonowej i w postaci biofilmu. W zależności od dawki flora bakteryjna była dezaktywowana w ciągu 10 sekund.

Szczególnie wrażliwe na działanie ozonu okazały się bakterie beztlenowe, Candida natomiast okazała się najbardziej odporna ( wyeliminowano ok. 90% Candida po zastosowaniu najwyższego stężenia ozonu).

Baysan badał antybakteryjny efekt działania ozonu w postaci gazu (HealOzone) na zwilżone, pierwotne zmiany próchnicowe w korzeniach zębów( 0,25% ozon w powietrzu w dawce 13,3 ml/sek.) w świeżo usuniętych ludzkich zębach in vitro. Czterdzieści zębów z niewielkimi ubytkami zostało podzielone na dwie grupy w celu porównania efektywności działania 10 i 20 sekundowej ekspozycji ozonu. Każdy z ubytków został przecięty za pomocą sterylnego skalpela na dwie części; jedna część została poddana działaniu ozonu, drugą część pozostawiono jako grupę kontrolną. Następnie obydwie części ubytków badane i kontrolowane zostały inkubowane w kulturze bakterii beztlenowych przez 4 dni w temperaturze 37°. W częściach poddanych działaniu ozonu ilość flory bakteryjnej była znacząco mniejsza w stosunku do grupy kontrolnej.

Nagayoshi używał bloczków wyciętych z zębów krowich w celu zbadania skuteczności różnych roztworów do dezynfekcji kanałów korzeniowych. Kolonie Enterococcus faecalis i Streptococcus mutans były inkubowane przez 6 dni na wysterylizowanych bloczkach. Kanały korzeniowe w wyciętych bloczkach zostały poddane płukaniu ozonowaną wodą przez okres 10 min., w części z nich ozonowaną wodę dodatkowo aktywowano za pomocą ultradźwięków; w grupie kontrolnej płukano kanały wodą destylowaną bez i z udziałem ultradźwięków. Następnie użyto roztworu podchlorynu sodu (NaOCl, polecane stężenie – 2,5%); usunęło to całkowicie florę bakteryjną bytującą w zębinie. Ozonowana woda w sposób znaczący eliminowała ilość flory bakteryjnej; w przypadku ozonowanej wody aktywowanej ultradźwiękami flora bakteryjna została wyeliminowana w ponad 90%. Według autorów ozonowana woda może być brana pod uwagę jako środek do dezynfekcji kanałów korzeniowych, wykazujący znacznie mniejszą cytotoksyczność od niż NaOCl. NaOCl może powodować martwicę, podczas gdy ozonowana woda jest wybitnie biokompatybilna (12). Steier i Steier sugerują użycie do leczenia mniej cytotoksycznych stężeń NaOCl (1,25%) razem ozonem (13).
Rezultaty badań Nagayoshi zostały potwierdzone przez dr Huth. Na modelu kultury bakteryjnej kanału korzeniowego ( biofilm po inkubacji zębów bakteriami Pseudomonas aeruginosa, Enterococcus faecalis, Peptostreptococcus micros i Candida albicans): W zależności od dawki i rodzaju ozonu gaz i/lub ozonowana woda redukują ilość flory bakteryjnej.

Lynch i Swift potwierdzili słuszność opublikowanych informacji na temat roli ozonu jako opcjonalnego lub dodatkowego czynnika dezynfekującego kanały korzeniowe „ ozon jest najsilniejszym antyseptykiem i antyoksydantem jaki możemy użyć w endodoncji, natomiast ozonowana woda wykazuje znacznie wyższy stopień biokompatybilności w porównaniu ze standardowo używanymi antyseptykami, dlatego ozon powinien być używany do eliminacji flory bakteryjnej podczas leczenia kanałowego”

Zastosowanie ozonu do leczenia próchnicy

Baysan i Lynch badali i dokonali klinicznej oceny działania ozonu w 70 przypadkach pierwotnej próchnicy korzeni zębów u 26 pacjentów. Przed przystąpieniem do leczenia pobrano połowę próchnicowo zmienionej zębiny z ubytku jako grupę kontrolną, w celu ustalenia liczby kolonii bakteryjnych przed leczeniem ozonem . Drugą pozostałą połowę poddano ekspozycji na 10 i 20 sek. działanie ozonu w postaci gazu, następnie usunięto ją z ubytku w celu ustalenia liczby kolonii bakteryjnych po leczeniu ozonem. Zastosowanie ozonu znacząco zredukowało liczbę kolonii bakteryjnych w pierwotnych ubytkach próchnicowych korzeni zębów, zależnie od czasu ekspozycji i bez efektów ubocznych.

Trzy miesiące po aplikacji ozonu 33 z 65 ubytków (51%) wykazało wzrost twardości zębiny, 27 ubytków wykazało zmianę stopnia twardości z 2 na1 (52%) i 5 ubytków pozostało niezmienionych. Autorzy wysunęli wnioski dotyczące nowej koncepcji leczenia próchnicy za pomocą ozonu, która może być brana pod uwagę jako alternatywa do klasycznej procedury usunięcia tkanek próchnicowych i wypełnienia ubytku.

Ci sami autorzy prowadzili badania również nad efektywnością i bezpieczeństwem zastosowania ozonu w leczeniu próchnicy korzeni bez dodatkowego uszczelniania leczonej powierzchni oraz z uszczelnianiem (Seal and Protect, Dentsply, Konstancja /Niemcy). Badano 80 pacjentów z 226 ubytkami. Po 12 miesiącach 47% ubytków wykazało większą twardość tkanek i nie wymagało dodatkowego leczenia, podczas gdy ubytki w grupie kontrolnej pozostawały nie zmienione.
Holmes przeprowadził standaryzowane badania na grupie z użyciem podwójnie ślepej próby oraz badania na grupie kontrolnej z zastosowaniem ozonu do leczenia zmian próchnicowych korzeni zębów bez ubytku tkanek u 89 dorosłych (czas obserwacji 18 m-cy). Poddawano badaniu 2 ubytki u każdego z pacjentów, jeden z ubytków był kwalifikowany do grupy kontrolnej (leczenie strumieniem powietrza), drugi ubytek leczono ozonem w postaci gazu(o stężeniu 2,1 ppm zastosowanego przez 40 sekund przy przepływie 615 cm3/min.). Po zastosowaniu ozonu na powierzchnię ubytku aplikowano roztwór do remineralizacji. Pacjenci byli umawiani na wizyty kontrolne w czasie co 3, 6, 12 i 18 m-cy. Po okresie 18 m-cy 100% ubytków leczonych ozonem wykazywało satysfakcjonujący stan kliniczny. Stan 37% ubytków w grupie kontrolnej pogorszył się, natomiast 54% ubytków pozostało niezmienionych. We wnioskach autorzy wskazują na możliwość osiągnięcia satysfakcjonujących rezultatów leczenia pierwotnej próchnicy korzeni zębów za pomocą ozonu i uszczelniacza, stan części ubytków pozostaje niezmieniony, natomiast stan pozostałych ulega poprawie.

Huth przedstawił kontrolne badania pilotażowe nad efektywnością działania ozonu w leczeniu próchnicy bruzd zębów trzonowych bez ubytków tkanek. Do grupy badanej zakwalifikowano próchnicę wczesną w trzonowcach żuchwy po jednej stronie, grupą kontrolną były ubytki z próchnicą wczesną po stronie przeciwnej. W badaniach uczestniczyło 41 pacjentów z 57 parami ubytków. W grupie badanej próchnicę wczesną poddawano działaniu ozonu w postaci gazu (HealOzone) przez 40 sek.(bez dodatkowego uszczelniania bruzd). Analiza danych klinicznych wykazała tendencję do remineralizacji i zatrzymania postępu próchnicy w grupie poddanej leczeniu w porównaniu do grupy kontrolnej. Ozon może być używany do zatrzymania procesu próchnicy wczesnej u pacjentów z wysokim ryzykiem powstawania ubytków próchnicowych. Taka forma leczenia może być idealnym rozwiązaniem dla trudnych, niewspółpracujących pacjentów w wieku rozwojowym, także w przypadku próchnicy okrężnej.

Ostatnie badania Lynch i Swift dowiodły, że „ozon wykazuje silne właściwości antybakteryjne i przeciwwirusowe i jest mocnym antyoxydantem, redukuje ilość próchnicotwórczej flory bakteryjnej i jak również inaktywuje kwasy organiczne w ubytkach . Leczenie ozonem może być szczególnie efektywne w połączeniu z konwencjonalnymi metodami leczenia próchnicy.

Zastosowanie ozonu w implantologii

Buamgarten sugeruje stosowanie ozonu w leczeniu periodontitis u pacjentów, którzy mają zaplanowane późniejsze leczenie implantologiczne, jak też w celu dezynfekcji błony śluzowej przed zabiegami chirurgicznymi, do dezynfekcji łoża implantu, do dezynfekcji samego implantu, a także do dezynfekcji pola operacyjnego po wykonanym zabiegu. Takie działanie autorka uważa za ważny element profilaktyki periimplantitis. Użycie ozonu w stomatologii i chirurgii stomatologicznej jest polecane ze względu na jego szczególnie pożądane własności biofizyczne.

Wnioski

Ozon w formie gazowej powoduje dekontaminację powierzchni. Ozonowana woda redukuje poziom zanieczyszczeń mikrobiologicznych, ułatwia gojenie się ran po zabiegach chirurgicznych, jest to wynikiem szczególnych właściwości biofizycznych ozonu ( podnosi odporność przeciwko działaniu wolnych rodników, indukuje produkcję białek ostrej fazy, wzmacnia naturalną odporność, wzmaga syntezę i uwalnianie czynników wzrostu, wzmaga przepływ kapilarny,wzmaga natlenowanie erytrocytów, wzmaga procesy regeneracji nabłonka). Ozon rozpuszczony w wodzie jest mniej cytotoksyczny i bardziej biokompatybilny niż podchloryn sodu. Aplikacja ozonu w formie gazowej na powierzchnię ubytku próchnicowego (bez lub z uszczelniaczem) daje satysfakcjonujące rezultaty kliniczne. Potencjalne możliwości ozonu w leczeniu periodontitis, periimplantitis oraz w leczeniu endodontycznym potrzebują potwierdzenia w dalszych badaniach.

Źródło: Dr. Svea Baumgarten, M Sc, Bürgerweide 36, 20535 Hamburg,
Tel.: (0049)40-259303, Fax No.: 040-27145679 svea.baumgarten@t-online.de.

Bibliografia: pełny raport do pobrania w dziale "Do pobrania" dostępnym w prawym górnym rogu tej strony.

komentarze