Aerozol: Fakty i mity!

Jak powstaje aerozol?

Fizycznie, większość aerozoli w gabinecie stomatologicznym powstaje w procesie atomizacji.

W gabinecie występują dwa źródła skażonych aerozoli:

Obracające się narzędzia rotacyjne lub wykonujące ruch oscylacyjny (3,4).
Narzędzia te przekazują energię cieczom w obecności, których pracują (ślinie, sprayowi płynom chłodzącym narzędzia) i w wyniku tego procesu ciecz ulega atomizacji = aerozol.

Jednak, przy zastosowaniu odpowiedniego procesu przygotowania narzędzi do ich ponownego użycia, dekontaminacji cieczy chłodzących oraz układu wodnego, można uniknąć skażenia tego aerozolu.

Pacjent (1,2)
Odbicie aerozolu następuje przy jego kontakcie z powierzchnią zęba lub tkanką miękką jamy ustnej. Odbity aerozol zawiera teraz zarazki, ślinę i prawdopodobnie krew (6) Pacjenta.

Bakterie i wirusy znajdujące się w jamie ustnej Pacjenta stanowią teraz składnik odbitego aerozolu, który jest rozpraszany i rozprowadzane poza jamę ustną.

Co można zrobić, by zmniejszyć ilość bakterii pochodzących od Pacjenta?

W obliczu epidemii SARS CoV2, od niedawna ukazujące się doświadczenia z Chin wykazują skuteczność stosowania płukania jamy ustnej przez zabiegiem dentystycznym. Środki takie jak 0,2% roztwór PVP-I, jak i 1% roztwory H₂O₂ (nadtlenek wodoru) znacznie redukują ilość zarazków lub wręcz je eliminują - w tym wirusy SARS CoV2. Liczne badania dowiodły o skuteczności PVP-I (Jodopowidon) w redukcji zarazków. (7). W tym samym badaniu wykazano, że CHX o stężeniu 0,2% był mniej skuteczny.

Tym samym, w przeprowadzonych badaniach klinicznych udowodniono, że płukanie jamy ustnej przed zabiegiem takimi środkami jak np. PVP-I i H₂O₂ jest skutecznym sposobem na zmniejszenie ilości bakterii i wirusów w aerozolu (8) – co zmniejsza również negatywny wpływ „aerozolu, którego nie unikniemy podczas leczenia stomatologicznego”. Oczywistym jest jednak, że nie wolno również lekceważyć niezbędnych i zalecanych środków ochrony osobistej.

Jak można zabezpieczyć Personel i Pacjentów przed aerozolem?

Nie można opierać się na jednokierunkowej strategii. Ograniczenie wpływu aerozolu musi być wielowymiarowe i obejmować zalecenia ochronne dotyczące całego Personelu oraz Pacjenta. Profesjonalne ograniczanie wpływu aerozolu ogranicza ryzyko jego rozprzestrzeniania do możliwie najniższego poziomu! Należy również przestrzegać i stosować lokalnie obowiązujące zalecenia.

Profilaktyka zakażeń w stomatologii:

Literatura:
(1) Veena, H. R., et al. (2015). "Dissemination of aerosol and splatter during ultrasonic scaling: a pilot study." J Infect Public Health 8(3): 260-265.
(2) Bennett, A. M., et al. (2000). "Microbial aerosols in general dental practice." Br Dent J 189(12): 664-667.
(3 ) Graetz, C., et al. (2014). "Spatter contamination in dental practices--how can it be prevented?" Rev Med Chir Soc Med Nat Iasi 118(4): 1122-1134.
(4) Toroglu, M. S., et al. (2001). "Evaluation of aerosol contamination during debonding procedures." Angle Orthod 71(4): 299-306.
(5) Reitemeier B, Jatzwauk L, Jesinghaus S, Reitemeier C, Neumann K. Effektive Reduktion des Spraynebel-Rückpralls - Möglichkeiten und Grenzen. ZMK 2010:662-673.
(6) Shihama, K., et al. (2009). "Evidence of aerosolised floating blood mist during oral surgery." J Hosp Infect 71(4): 359-364
(7) Peng, X., et al. (2020). "Transmission routes of 2019-nCoV and controls in dental practice." Int J Oral Sci 12(1): 9.
(8) Eggers M, Koburger-Janssen T, Eickmann M, Zorn J. In Vitro Bactericidal and Virucidal Efficacy of Povidone-Iodine Gargle/Mouthwash Against Respiratory and Oral Tract Pathogens. Infect Dis Ther. 2018;7(2):249‐259.
(9) Bracher, L., et al. (2019). "Surface microbial contamination in a dental department. A 10-year retrospective analysis." Swiss Dent J 129(1): 14-21.
(10) Zemouri, C., et al. (2017). "A scoping review on bio-aerosols in healthcare and the dental environment." PLoS One 12(5): e0178007.